Reminiscentiae │ Veljo Tormis, Estonian Philharmonic Chamber Choir, Tallinn Chamber Orchestra │ ECM Records
Het album Reminiscentiae van de Estse componist Veljo Tormis opent met de krachtige woorden: “Ik kan zoveel van het heelal zien vanuit mijn dorp als vanaf elke plek op aarde… En dus is mijn dorp even groot als elk land. Want ik ben zo groot als ik kan zien, en niet alleen zo groot als ik ben.
Veljo Tormis mag dan niet de geschiedenis van de muziek hebben getransformeerd, maar Reminiscentiae is een weloverwogen keuze voor liefhebbers van Estse muziek en de atmosfeer die het oproept. Het album weeft een uniek muzikaal tapijt van herinneringen dat ons eraan herinnert dat de grootte van ons dorp net zo groot is als onze eigen waarneming van de wereld. Bovendien heeft Tormis’ muziek de onderdrukking van de Estse cultuur tijdens het Sovjettijdperk getrotseerd en is het een levend, elegant en indringend bewijs van de veerkracht van de Estse identiteit.
Britten & Elgar │ Philharmonia Orchestra, Michael Barenboim │ Linn, Outhere Music
De CD ‘Britten & Elgar’ neemt ons mee naar de diepten van de oceaan en de hoogten van menselijke emoties. Deze uitvoering door het Londense Philharmonia Orchestra onder leiding van dirigent Allesandro Crudele en violist Michael Barenboim (zoon van de beroemde dirigent Daniel Barenboim) is niet alleen sprankelend en wervend, maar ook uitnodigend.
De musici brengen de emoties en beelden van de zee tot leven met een meeslepende intensiteit. De dynamische nuances en de sublieme balans tussen de instrumenten zorgen ervoor dat elke beweging van de “Four Sea Interludes” tot leven komt voor de luisteraar. Het samenspel tussen het
orkest en de virtuoze solist, Michael Barenboim, in het vioolconcerto van Elgar, getuigt van een diepgaande samenwerking en voorbereiding. Hun interpretatie is boeiend en meeslepend, het vioolspel van Michael Barenboim is virtuoos en lyrisch. Een pareltje. Uit een oester in de zee.
Ensemble Bonne Corde │ Antonio Pereira da Costa, Concerti Grossi │ Ramée, Outhere Music
Mijn zomervakantie op het Portugese eiland Madeira inspireerde me om te luisteren naar een nieuwe opname van het label Ramée, met daarop 6 Concerti Grossi van de onbekende Portugese componist Antonio Pereira Da Costa. Deze zelden gehoorde meesterwerken, vertolkt door het getalenteerde Ensemble Bonne Corde, hebben me meegenomen op een muzikale reis door de 18e eeuwse Portugese muziek.
Antonio Pereira da Costa, die leefde tussen ±1697 en 1770, bekleedde de prestigieuze positie van Kapelmeester van de Kathedraal van Funchal, de hoogste muzikale positie op het Portugese eiland Madeira. Zijn muzikale nalatenschap is een waardevolle schat die vaak over het hoofd wordt gezien, maar deze opname brengt zijn Concerti Grossi, zijn enige overgebleven composities, in de schijnwerpers.
Maja Bogdanovic, RTS Symphony Orchestra │ Saint-Saëns, Lalo │ Challenge Classics
Samen met het RTS Symphony Orchestra uit haar geboorteland Servië stelt de in Amsterdam residerende celliste Maja Bogdanovic ons een boeiende CD voor met werken van de Franse componisten Camille Saint-Saëns (1835-1921) en Edouard Lalo (1823-1892).
Deze CD is een eerbetoon aan de prachtige klankwereld van de cello, Maja Bogdanovic doet het meer dan prima als soliste. Haar diepgaande interpretatie en haar meesterlijke beheersing van het instrument maken deze opname een zeer aangenaam luisterstuk. Een prachtige CD die liefhebbers van cellomuziek zeker zal plezieren.
Ragazze Quartet & Garth Knox │ Open Spaces │ Channel Classics
Je moet het hem nageven: de Iers-Schotse altviolist en componist Garth Knox schuwt de extremen niet binnen de muziekscène. In 2012 gaf hij met Saltarello een hoogst aangename CD uit met daarop muziek/bewerkingen van o.a. Henry Purcel, Antonio Vivaldi, Hildegard von Bingen en John Dowland. Vier jaar eerder liet hij ons met zijn album d’Amore genieten van muziek van o.a. Attilio Ariosti en Marin Marais.
Op het pas verschenen album Open Spaces toont hij zich – samen met het Nederlandse Ragazze Quartet – van zijn meest extravagante kant: die van de atonale, experimentele, soms ronduit anarchistische kant.
Ik kan me niet ontdoen van de gedachte dat deze muziek eerder bedoeld is als een intellectuele exercitie dan als een emotionele ervaring.
Mr Charles the Hungarian │ Irish Baroque Orchestra │ Linn Records, Outhere
Mr. Charles de Hungarian biedt een verfrissende en fascinerende kijk op barokmuziek, met het Irish Baroque Orchestra dat sobere maar mooie uitvoeringen levert van werken van Händel, Hasse, Telemann en Lully. Het verhaal achter de cd, waarin een zekere Mr. Charles slim gebruikmaakt van Handels bezoek aan Ierland in 1742, voegt een extra dimensie toe aan het luisterplezier.
Het is een aanrader voor liefhebbers van barokmuziek die openstaan voor nieuwe interpretaties en verfrissende uitvoeringen. Deze cd herinnert ons eraan hoe muziek en historische gebeurtenissen elkaar kunnen versterken, en laat ons genieten van de tijdloze pracht van barokmuziek.
Komorebi │ Trio Peltomma Fraanje Perkola │ Fuga Libera, Outhere
Het is zeldzaam dat een album zo’n betoverende reis biedt als Komorebi van het Trio Peltomaa Fraanje Perkola. Met een onmiskenbare combinatie van klassieke minimalistische muziek, verweven met invloeden uit de middeleeuwse muziek en de Finse poëzie, creëert dit ensemble een sonische ervaring die je meevoert naar een andere wereld.
Komorebi zorgt zo onmiskenbaar voor een gevoel van rust, sereniteit en ingetogenheid, voor een sonisch landschap te midden van de chaos van het moderne leven.
Legrenzi: La Morte del cor Penitente │ Ensemble Masques │ Alpha-Classics
Het leuke aan het schrijven van recensies is dat je met de regelmaat van de klok werk krijgt voorgeschoteld van componisten die je niet kent of werken die je nooit eerder hoorde. Dat is met deze cd het geval. Giovanni Legrenzi was een Italiaanse componist uit de barokperiode. Een van zijn bekendste werken is “La Morte del Cor Penitente” een oratorium dat rond 1671 werd gecomponeerd.
Deze nieuwste opname van is een meeslepende uitvoering die recht doet aan de rijke emotionele inhoud van het werk. Hoewel niet bijzonder verhalend of spannend, is het werk van Legrenzi wel boeiend. Het is daarom een fijne kennismaking met een voor ons minder bekende componist.
Duello d’Archi a Venezia │ Chouchane Siranossian, Venice Baroque Orchestra │ Alpha Classics
Veracini, Locatelli, Tartini en Vivaldi. Vier Italiaanse haantjes. Vier musketiers, zo je wenst, die nu door de Frans-Armeense violiste Chouchane Siranossian (1988) zijn samengebracht op haar CD ‘Duello d’Archi a Venezia’. Daar mogen de heren de degens – lees: de vioolbogen – kruisen in een wervelde show van vioolconcerti. Siranossian – die door The Sunday Times werd omschreven als ‘duivels’ – speelt deze concerti aan de zijde van het Venice Baroque Orchestra en ze doet dat op een ronduit adembenemende manier. Op het randje van overdreven, zou je kunnen zeggen, maar dat is – denk aan het haantjesgedrag van de heren-componisten – net de bedoeling. Met haar expressieve spel en technische beheersing weet Chouchane Siranossian de luisteraar te betoveren. Dit is dan ook een CD om van te smullen. Heerlijk!
Music at the Farnese Court in Renaissance Parma │ Ratas del Viejo Mundo │ Passacaille
De Ratas del Viejo Mundo brengen op hun nieuwe cd – de tweede in de reeks van de Alamire Foundation – een bloemlezing van muziek aan het hof van de Farneses in het 16de eeuwse Parma. Ze doen dat met instrumentale en vocale muziek van o.a. de Rore, de Wert en Persoens maar ook van Italiaanse collega’s als Pietro Pontio en Fabrizio Dentice. Met dit nieuwe album hebben de Ratas del Viejo Mundo zich opnieuw bewezen als meesters van het renaissance genre. Hun onmiskenbare, typische sound en meeslepende samenspel maken van elke track een bijzondere muzikale ervaring. Ze mogen dan ook terecht ambassadeurs genoemd worden van de renaissancemuziek: de Ratas hebben een unieke gave om de oude muziek van de 16e eeuw op een vernuftige manier te laten ‘passen’ in de oren van een 21e-eeuwse luisteraar.
Orpheus’Echo, A Carolingian Soundscape │ Per-Sonat, Sabine Lutzenberger │ Christophorus Records
Orpheus – die zijn vrouw naar de onderwereld ziet verdwijnen – is de belichaming van een ontroostbare stem die klaagliederen bleef zingen over zijn gestorven nimf en door geen enkele vrouw nog bekoord kon worden. En al mogen Christelijke allegoristen hem zien als een voorafspiegeling van Jezus, toch is zijn verhaal anders dan dat van de zegevierende Christus die uit de dood verrijst.
Beide verhalen zijn een bron van inspiratie geweest voor schrijvers, componisten en andere kunstenaars. Zoals ze dat ook op deze CD van PER-SONAT zijn. Door de gezangen te laten begeleiden door oude instrumenten als de Karolingische cithara en citole en de middeleeuwse harp en lier, slaagt PER-SONAT er in om een simulatie te maken van hoe de liederen zouden geklonken kunnen hebben tijdens de zogenaamde Karolingische renaissance.
Leçons de Ténèbres │ Scherzi Musicali, Nicolas Achten │ Ricercar, Outhere Music
“Wat zit Jeruzalem daar eenzaam! De stad waar eerst zoveel mensen woonden, zit er nu bij als een eenzame weduwe. De stad die eerst zo machtig was, de koningin van de steden, is nu veroordeeld tot slavernij.” Het zijn – vrij vertaald – de eerste regels van de Klaagliederen, een boek uit het oude Testament dat treurt om de vernietiging van Jeruzalem in 587 voor Christus. Een bijzondere vorm van de Klaagliederen zijn de zogenaamde Leçons de Ténèbres. Een van die composities is dus zijn versie van de Leçons de ténèbres die nu door Scherzi Musicali op cd zijn gezet. Het ensemble heeft er met deze cd duidelijk voor gekozen niet altijd een wandeling te maken over erg goed begaanbare paden maar ook het avontuur te durven opzoeken dat zowel hen als ons – als luisteraar – alleen maar rijker (aan cultuur) kan maken.
Nadja Zwiener, Johannes Lang │ 1723, Bach, Corelli, e.a.│ Ramee, Outhere Music
Alle redenen zijn goed om klassieke muziek de aandacht te geven die het verdient. Dat vonden ook de Duitse violiste Nadja Zwiener en haar landgenoot en organist Johannes Lang. Met 1723 brengen ze hulde aan een toevalligheid die hen inspireerde om een cd op te nemen met muziek van Johann Sebastian Bach en tijdgenoten. Voor de luisteraar is die toevalligheid een aardigheidje, de muziek op de cd daarentegen is veel meer dan dat: puur genieten.
Philips & Dering, Motets │ The Choir of Gonville & Caius College, In Echo │ Linn Records
Peter Philips mag dan al Engelsman zijn, maar de rond 1560 geboren componist heeft vanwege zijn katholieke geloof het grootste gedeelte van zijn leven doorgebracht op het Europese vasteland. Hij werd in 1597 organist aan het hof van de aartshertogen Albrecht VII en Isabella van Oostenrijk in Brussel, het was de start van een bloeiende carrière. Vier jaar eerder werd hij op terugweg van Amsterdam beschuldigd vanwege vermeende betrokkenheid in een moorddadige samenzwering tegen Elisabeth I van Engeland. Tijdens zijn gevangenschap – in afwachting van het proces waar hij vrijgesproken werd – componeerde hij wellicht zijn Pavan and Galliard Dolorosa.
Dat werk staat nu – naast ander werk van hem en van tijdgenoot Richard Dering
(± 1580-1630) op een schitterende uitgave van The Choir of Gonville & Caius
College and het instrumentaal gezelschap In Echo.
Vox Luminis, Lionel Meunier │ Ein Deutsches Barockrequiem │Ricercar, Outhere Music
In ‘Ein Deutsches Barockrequiem’ laat Vox Luminis (minder bekende) barokcomponisten aan het woord, die met hun op divere Bijbelse bronnen gebaseerde teksten, aandacht hebben voor het lijden en de dood. De titel ontlenen ze van Brahms’ Ein Deutsches Requiem.
Het Belgisch vocaal ensemble brengt op een voortreffelijke wijze hulde aan barokcomponisten die we minder goed of zelfs helemaal niet kennen en aan Brahms die met zijn ‘Ein Deutsches Requiem’ koos voor een diepmenselijke interpretatie van de dood: niet die van het afschrikwekkende Laatste Oordeel, wel die van een troostende poging tot aanvaarding van de vergankelijkheid van het leven.
Die befreiung Israels: Telemann & Rolle │ Il Gardellino │ Passacaille
De Exodus is een van de bekendste verhalen uit de Bijbel en beschrijft de uittocht van de Israëlieten uit Egypte, waar ze jarenlang als slaven hadden geleefd. Volgens het verhaal leidde Mozes de Israëlieten door de Rode Zee, die zich opende en hen zo de vrijheid gaf. Dit verhaal heeft door de eeuwen heen veel kunstenaars en componisten geïnspireerd om het in hun werk te verwerken : zo ook Georg Philipp Telemann (1681-1767) en Johann Heinrich Rolle (1716-1785). De eerste componeerde zijn ‘Das Befreite Israel’ in 1759, hij was toen al 78 jaar! Rolle, die Telemann ‘Vater der Musik’ noemde, deed met zijn ‘Die Befreiung Israels’ hetzelfde, vijfentwintig jaar later.
Barokensemble Il Gardellino en dirigent Peter Van Heyghen hebben beide werken op één nieuwe en indrukwekkende uitgave gezet.
Respighi│ Orchestre Philharmonique Royal de Liège │ BIS Records
Deze cd is al de vijfde rond de Italiaanse componist Ottorino Respighi waarvoor het Orchestre Philharmonique Royal de Liège samenwerkt met de Braziliaanse dirigent John Neschling. Dat orkest en dirigent goed op elkaar zijn ingespeeld, hoor je ook in deze nieuwe uitgave. Het is een cd geworden met beslist niet de allergrootste klassieke muziek die er ooit is geschreven (what’s in a name), maar het is wel een luisterjuweeltje geworden waarin je je als liefhebber heerlijk kan verliezen.
Als we het contact met de werkelijkheid, de eenvoud van het leven, verloren hebben, zoals de Braziliaanse schrijver Paulo Coelho het zei, dan is deze opname met dirigent en landgenoot Neschling een meer dan geslaagde poging om de weg terug te vinden.
Die Musikalische Welt des Hans Georg Nägeli │ Els Biesemans │ Solo Musica
Beethoven was temperamentvol en brutaal, zowel in woord als in geschriften. Zo schreef hij in een brief aan de Zwitserse componist, uitgever en muziekpedagoog Hans Georg Nägeli dat hij hem een oorveeg wilde verkopen omdat die het aangedurfd het niet alleen heel veel fouten te maken bij het uitgeven van zijn sonate opus 31/3 maar zelf enkele maten toe te voegen. Beethoven was woedend en liet in Bonn een nieuwe uitgave van zijn sonate drukken met als koptitel ‘Edition très correcte’.
Een leuke anekdote die ons brengt bij de CD die ons deze week werd bezorgd: ‘Die Musikalische Welt des Hans Georg Nägeli’, met werken van Nägeli, Muzio Clementi en Ludwig van Beethoven, gespeeld door de in Zwitserland wonende Belgische pianiste/organiste Els Biesemans.
Transfigurations │Het Collectief │ Alpha Classics
De Oostenrijk-Hongaarse componist Arnold Schönberg werden in Wenen geboren op 13 september 1874. In 1941 verwierf hij de Amerikaanse nationaliteit, hij overleed 10 jaar later, op 13 juli 1951. Belangrijk voor deze recensie? Toch wel, lees maar verder.
The Wooden Prince │ Béla Bartók │ WDR Sinfonieorchester │ Linn Records
het WDR Sinfonieorchester onder leiding van Christian Mãcelaru een opname gemaakt van de balletvoorstelling ‘De Houten Prins’ van Béla Bartók. Dirigent en orkest hebben hun uiterste best gedaan om de muziek zo vertellend mogelijk te brengen, zodat je als luisteraar enkel je ogen nog moet sluiten en je het verhaal moet proberen voor te stellen. Als dat is gelukt, krijg je er van het WDR Sinfonieorchester nog Dance Suite Sz. 77 bovenop. Hoewel Bartók die componeerde om de 50e verjaardag te vieren van de vereniging van de steden Buda en Pest (om de Hongaarse hoofdstad Boedapest te vormen), kan je je er als luisteraar quasi zeker een sprookje bij verzinnen. Of een tekenfilm van een kat en een muis. Zoiets.
Kammerorchester Basel, Zürcher Singakademie, René Jacobs │ Stabat Mater, Haydn │ Pentatone
Haydn componeerde zijn versie van het Stabat Mater in 1767, de première zou plaatsgevonden hebben in Wenen op 25 maart 1768. In 1803 kwam er een ‘verbeterde versie’, met een grotere blaasorkestratie, gemaakt met de hulp van Haydns leerling Sigismund Neukomm. Het is deze versie die het Kammerorchester Basel en de Zürcher Singakademie onder leiding van de Belgische dirigent René Jacobs nu op cd hebben gezet. Anders dan de versie van Pergolesi, die vaak ingetogen, tragisch en melancholisch is, klinkt de versie van Haydn een stuk glorieuzer, dramatischer en kleurrijker. Het moeilijke, emotionele onderwerp van een moeder die staat te treuren onder het kruis waar haar zoon hangt, vindt bij Haydn een mooie balans tussen dramatiek, pijn, emotie en expressie.
Il Mondo Felice│ Tatiana & Anna Samouil │ Cypres Records
De op het eerste gezicht vrijblijvende selectie van de cd Il Mondo Felice is een doordachte selectie waarmee de zussen Tatiana (viool) en Anna (sopraan) Samouil hulde brengen aan Maria Malibran, een in haar tijd beroemde Spaans-Franse operazangeres (1808-1836). Malibran die naam en faam maakte met haar rollen in Italiaanse opera’s, heeft een kort en intens leven gehad.
De puzzelstukjes van deze CD-selectie vallen wonderwel in elkaar: Mendelssohn droeg ‘Infélice’ op aan het koppel Malibran – de Bériot. Dat Mendelssohn – zoals eerder aangegeven – een grote fan was van Johann Sebastian Bach en een meer dan belangrijk aandeel had in de revival van Bach in de 19de eeuw, verklaart de keuze van de zussen voor Bach’s vioolconcerto BWV 1056, naast zijn Erbarme dich.
Change │ Elsa de Lacerda, Pierre Solot │ Cypres Records
Violiste Elsa de Lacerda en pianist Pierre Solot zochten en vonden met Change een originele invalshoek: ze zochten naar elf historische momenten waar muziek een belangrijke, zo niet cruciale rol heeft gespeeld. En ze doen dat op een opvallende manier. De twee musici vroegen aan tien Belgische en Franse componisten om een moderne versie te schrijven van die originele liederen.
Met hun samenwerking hebben de violiste en de pianist een fenomenaal historisch verhaal verteld, dat de luisteraar meeneemt in moeilijke, donkere, maar ook hoopvolle momenten uit de wereldgeschiedenis.
Franz, Peter & Schubert │ Meleas │ Enigma Records
Sopraan Griet de Geyter, klarinettist Rik de Geyter en pianist Nicolas Callot brengen onder hun groepsnaam Meleas hulde aan de Schubertiade op hun debuutcd Franz, Peter & Schubert. Met gesloten ogen waan je je zo in een gezellige huiskamer aan het begin van de 19de eeuw.
Hun uitvoering is elegant, zuiver en indrukwekkend, en het is duidelijk dat ze met veel passie en toewijding aan dit project hebben gewerkt. Het resultaat is een prachtige en meeslepende uitvoering die de luisteraar zeker zal bekoren.
Giacomo Sarcuni │ Le Pavillon de Musique, La Hispanoflamenca │ Etcetera
Vreugde haal je meestal uit kleine dingen. Zoals het beluisteren van een cd’tje van een totaal onbekende componist, zeker als blijkt dat het om zeer mooie muziek gaat. En als er een verhaal aan vasthangt dat op zich een boek of een film waard is. Dat is zeker het geval als je de Mis voor 5 stemmen van Giacomo Sarcuni beluistert op de cd van Le Pavillon de Musique en La Hispanoflamenca.
Giacomo Sarcuni was een tijdgenoot van Pergolesi, beiden waren ze actief in Napels. Zouden er elkaar gekend hebben? Gerespecteerd? Gewaardeerd? Wie zal het zeggen? We weten het niet. Wat wel vaststaat is dat deze sublieme cd zeker uw aandacht verdient. Als u nog een cadeau zoekt voor uzelf of iemand anders, dan raden we ze u ten zeerste aan.
Meditations for String Quartet │ Koben Sprengers, Ma’at Ensemble │ Yarlung Records
op zijn ‘Meditations for String Quartet’ combineert componist Koben Sprengers hedendaags, donkere, minimalistische muziek met de mijmeringen van Marcus Aurelius, de keizer die van 161 tot 180 regeerde over het Romeinse Rijk.
Die reflecties worden doorheen de muziek voorgelezen, een ‘onbekende’ jongeman stelt af en toe existentiële vragen aan de verteller. Intussen speelt het strijkkwartet, ondersteund met of afgewisseld door een synthesizer, het door Koben Sprengers gecomponeerd werk: een langgerekt adagio van twintig meditaties, variaties op een donker, melancholisch, eerder droevig thema.
De componist heeft met deze uitgave gekozen voor een niet voor de hand liggende combinatie. Alleen al voor zijn durf verdient hij een pluim.
The Violin & Harpsichord Sonatas │ Andoni Mercero & Alfonso Sebastián │ Eudora
Vijftig jaar nadat Johann Sebastian Bach zijn zes sonates voor viool en obligaat klavecimbel had gecomponeerd, liet zoon Carl Philipp Emmanuel Bach optekenen dat ze ‘zelfs nu nog zeer goed klinken’. Meer nog, hij zei er ook over: ‘ze bevatten een aantal adagio’s die we vandaag niet melodieuzer zouden kunnen maken’.
Op de CD van violist Andoni Mercero en klavecinist Alfonse Sebastián klinken de sonates bijzonder mooi. De combinatie van twee bevlogen musici met een uitmuntende geluidsopname maakt van deze dubbel-cd een fantastische luisterervaring.
Emilie De Voght, sopraan│ Pieter-Jan Verhoyen, fortepiano │ Et’cetera records
De Brugse componist Joseph Ryelandt (1870-1965) componeerde heel wat werk, waaronder pianosonates, strijkkwartetten, symfonieën en religieus werk. Hij componeerde ook liefst 28 liederen op teksten van toondichter Guido Gezelle. Eenentwintig daarvan zijn nu op cd gezet, door pianist Pieter-Jan Verhoyen en sopraan Emilie De Voght. Het is muziek die het verdient om niet alleen naar te luisteren, maar gelijktijdig ook uitnodigt om de meerlagige teksten van Guido Gezelle te lezen en te begrijpen.
Zoroastre, Rameau │ Les Ambassadeurs & Choeur de Cambre de Namur │ Alpha-Classics
Kiezen voor de originele uitvoering van een opera van Jean-Philippe Rameau uit 1749, die door het publiek destijds erg lauw werd onthaald, in plaats van voor de herwerkte versie van 1756, die wel een groot succes was: il faut le faire. Het is precies dat wat Les Ambassadeurs – La Grande Ecurie en het Choeur de Chambre de Namur hebben gedaan.
Ensemble Allegria │ Britten, Hagen, Strauss │ Lawo Classics
Het is van alle tijden: componisten die een werk opdragen aan een collega. Uit respect, om hulde te brengen, een subtiele boodschap de wereld in te sturen of … we zijn allemaal mensen … uit opportunistische overwegingen. Vanuit het idee: ‘Baat het niet, dan schaadt het niet.’
Het inspireerde het Noorse Ensemble Allegria tot het samenstellen van een nieuw album rond de componisten Richard Strauss, Benjamin Britten en Lars Petter Hagen. Alle drie componeerden ze een werk dat gelinkt is aan een andere componist.
Clare Hammond │ Hélène de Montgeroult, études │ BIS records
Soms vallen er pareltjes op ons bureau, maar duurt het even voor we ons dat realiseren. De cd van piano Clare Hammond, met 29 études van Hélène de Montgeroult is er zo eentje. Het leven van deze Franse pianiste en componiste (1764 – 1836) leest als een spannende historische roman. Dat ze er – ondanks een leven vol traumatische en zelfs ronduit gruwelijke feiten – in geslaagd is om een mooi oeuvre bij te elkaar te comperen, baart opzien.
De études op de cd mogen op het eerste gezicht dan al tussendoortjes lijken in vergelijking met het werk van haar tijdgenoten Mozart, Chopin, Mendelssohn of Clara Schumann, ze zijn het allerminst. De études maken deel uit van een magnus opus van ruim 800 bladzijden met meer dan duizend ‘exercises’ en ‘études’. De Britse pianiste Clare Hammond (°1985) brengt op een integere, virtuoze en sprankelende manier hulde aan deze bijzondere componiste.
Anna Fedorova │ Rachmaninoff pianoconcerto’s 2 & 4 │ Channel Classics
De Oekraïnse pianiste Anna Fedorova speelde in 2013 het tweede pianoconcerto van Rachmaninoff, een opname die op YouTube door ruim 36 miljoen mensen werd bekeken. Met deze cd voltooit ze een cyclus van 9 jaar, waarin ze alle pianoconcerto’s van Rachmaninoff uitvoerde en opnam.
De pianiste vertelt een verhaal: ze ademt de muziek, walst zich door de lyrische stukken, danst mee in de stormachtige passages en blijft vooral de pianiste die emotie koppelt aan doortastendheid. Knappe prestatie.
Julie Roset & Millenium Orchestra │ G.F. Handel, Salve Regina │ Outhere Music
In het mooie lijstje van Italiaanse composities van G.F. Handel valt zeker het Salve Regina op, dat nu door de jonge Franse sopraan Julie Roset en het Millenium Orchestra op CD is gezet, samen met Händels Gloria (pas ontdekt in 2001!) en het motet Silete venti.
Julie Roset zingt verzorgd, met een zuivere intonatie, zonder veel franjes. Ze polijst de muziek, maakt de teksten door haar geloofwaardige emoties heel erg visueel tastbaar. Dit is niet de Händel van het trompetgeschal, dit is intieme muziek, die vraagt om een ingetogenheid die niet iedereen gegeven is.
The Sixteen │ Bach Masses │ Coro 2022
The Sixteen, het wereldberoemd ensemble van koor en orkest dat in 1977 werd opgericht door zestien vrienden, plaatste haar tanden in de Lutherse missen van Bach. Ze kozen ervoor om slechts 8 zangers te laten begeleiden door het orkest, twee per stem. Deze kleine bezetting is uniek en fragiel, maar The Sixteen kwijten zich bijzonder goed van deze taak. Door tussen de missen ook twee van de cantates te zingen waaruit Bach zijn inspiratie haalde voor de missen, leren we ook veel bij over de kunst van het kopiëren.
Sarah Willis, Mozart y Mambo Cuban Dances │ Alpha Classics
Als je leven structuur verliest, moet je leren improviseren. Dat is wat wij in het Westen niet of nauwelijks kunnen. We zijn zo gehecht geraakt aan structuren dat we er niet meer in slagen om buiten de lijntjes te kleuren. Dat is anders in Cuba. Daar is improviseren om te leven en te overleven dagelijkse kost. Dat vertaalt zich ook in de Cubaanse muziek: die swingt en sprankelt, en staat bol van vrolijke improvisatie. Het inspireerde de Brits-Amerikaanse hoorniste Sarah Willis tot een bijzonder boeiend en intrigerend project: Mozart y mambo.
Whispers of Tales │Mathilde Wauters │Et’Cetera records 2022
Harp solo: dat klinkt bijna altijd als de muziek uit het doosje waarop een roze ballerina rondjes draait. Feëriek, dromerig, sprookjesachtig. Maar dat klopt niet helemaal. Of toch niet op deze gloednieuwe CD van harpiste Mathilde Wauters. Met muziek van onder andere Manuel de Falla, Marcel Tournier en Henriette Renié vertelt ze een boeiend verhaal, dat onze inspiratie en onze nieuwsgierigheid prikkelt, dat ons uitdaagt om zelf creatief aan de slag te gaan (al was het maar in onze dromen) en dat ons toelaat om elk ons eigen hoofdstuk te schrijven.
The Bachs & The Flute │ Musica Gloria, Beniamino Paganini │ Panclassics 2022
Dat Johann Sebastian Bach veel kinderen had, dat weten de meesten onder ons wel. Sommigen van hen hebben een verdienstelijke muzikale carrière uitgebouwd. Rond vader Bach en vier zonen draait deze nieuwe uitgave van Musica Gloria: een cd die geheel gewijd is aan werken voor fluit, gecomponeerd door de Bachs. De officiële release van deze nieuwe CD is voorzien in oktober 2022, maar Hageland Klassiek mocht ze nu al beluisteren.
Iberia, Isaac Albéniz │ pianist Nelson Goerner │ Alpha-Classics 2022
Een ‘meester-goudsmid van het klavier’. Zo noemt de Franse krant Le Monde de Argentijnse pianist Nelson Goerner. Hij werd geboren in Buenos Aires in 1969. Op z’n zeventiende won hij er het Franz Liszt Concours. Vier jaar later won hij ook het concours van Genève. Het was de start van een internationale carrière als solist en kamermuzikant en van een reeks bejubelde opnames met werken van o.a. Chopin en Brahms.
Lessons, John Dowland│ Luitist Jonas Nordberg │ BIS Records 2022
Solowerk voor luit lijkt eenvoudig . Om naar te luisteren. En om het – als goede muzikant uiteraard – te spelen. Niets is minder waar. Het voorwoord van de verzameling ‘A Varietie of Lute-Lessons’ (1610) vertelt ons om zelf één les te leren, elk deel ervan ijverig te onderzoeken en zo lang op één punt te blijven (hoewel je het meer dan duizend keer speelt) totdat je het op een of andere manier snapt.
Queen Elisabeth Competition │ Cello 2022
De tweede editie van de Koningin Elisabethwedstrijd voor cello ligt al weer een tijdje achter ons. Maar kijk, met een mooie CD-box kan je alle belangrijke momenten van dit prestigieuze concours herbeleven.
Danish String Quartet │ Prism IV │ Bach, Beethoven, Mendelssohn │ ECM New Series, 2022
Het ‘Danish String Quartet’ maakte precies 20 jaar geleden haar debuut op het ‘Copenhagen Summer Festival’. Het was de start van een mooi parcours dat al eerder begonnen was. Drie Deense jongens hadden elkaar leren kennen op een zomerkamp voor enthousiaste amateurmuzikanten. Ze vulden hun tijd met muziek spelen en voetballen. Voor ze het goed en wel beseften groeiden ze uit tot een heus strijkkwartet, aangevuld met de Noorse cellist Fredrik Schøyen Sjölin. In 2018 zijn ze begonnen met de PRISM-reeks, waarvan dit het vierde en voorlaatste deel is.
L’Aurore │ Carolin Widmann │ Hildegard von Bingen, Bach, Ysaÿe, Enescu en Benjamin │ ECM New Series 2022
De Duitse violiste Carolin Widmann (1976) debuteerde in 2006 met een solo CD. Op ‘Reflections’ bracht ze muziek van Eugène Ysaÿe (u weet wel, de Belgische violist/componist naar wie uit eerbetoon in 1937 de door Koningin Elisabeth van België georganiseerde internationale muziekwedstrijd eerst werd genoemd), de Franse componist Pierre Boulez, de hedendaagse Italiaanse componist Salvatore Sciarrino en … haar broer Jörg Widmann, vandaag één van de meest uitgevoerde hedendaagse componisten.
The Art of Resonance │ Luca Pianca, aartsluit & theorbe │ Passacaille
De voormalige Europese president en eerste minister Herman van Rompuy pleitte bij zijn beleidsverklaring voor ‘rustige vastheid’, een kalme vastberadenheid. Het is die ‘rustige vastheid’ die perfect gelinkt kan worden aan deze mooie uitgave van de wereldvermaarde luitist Luca Pianca. De in het Zwitserse Lugano geboren Pianca is de medeoprichter van ‘Il Giardino Armonico’, het ensemble dat vooral bekend is voor de uitvoering van 17de en 18de eeuwse muziek op historische instrumenten.
Carl Frühling│ Piano Quintet op. 30 en Piano Kwartet op. 35 │ Hänssler Classic
Een van de grote voordelen van een recensent, is dat hij niet alleen nieuwe uitgaven mag beluisteren en beoordelen, maar ook regelmatig componisten leert kennen waar hij nooit eerder van gehoord had. Van Carl Frühling (1868-1937) is dat niet verwonderlijk. Van de in het Oekraiënse Lviv geboren Oostenrijke componist is weinig geweten. Onderzoek heeft uitgewezen dat hij zijn Joodse afkomst probeerde te verbergen: hij ‘bekeerde’ zich in 1907 tot het protestantisme en liet de buitenwereld geloven dat hij in Wenen was geboren, in plaats van in de voornamelijk Joodse stad Lviv.
Hebenstreit’s Bach │ La Goia Armonica │ Ramée, Outhere music, mei 2022
In 1717 werd Johann Sebastian Bach (1685-1750)kapelmeester was in het Duitse vorstendom Anhalt-Köthen, leerde hij er een bijzondere muzikant kennen. De kans is groot dat het Pantaleon Hebenstreit was. Die had bijna dertig jaar eerder het idee gekregen om een groot instrument te bouwen, dat gebaseerd was op het timpaan, dat op zijn beurt afgeleid was van de middeleeuwse doucemelle: een instrument in een trapeziumvormige opstelling waarbij snaren, die over het klankbord worden gespannen, worden bespeeld door er met hamertjes op te slaan.
Rachmaninov: Liturgy of St. John Chrysostom | Estonian Philharmonic Chamber Choir o.l.v. Kaspars Putnins | BIS Records
Met de Liturgie van Sint Johannes-Chrysostomus creëerde Rachmaninoff een schitterende synthese van verschillende muzikale tradities. Enerzijds zijn de Byzantijnse invloeden van de orthodoxe traditie in de diepe, soms wat mysterieus klinkende tonen duidelijk merkbaar, anderzijds weerklinken ook gezangen die sterk herinneren aan de Gregoriaanse muziek waarin de katholieke en protestantse sacrale muziek geworteld is.
Purcell, Händel, Telemann, Platti & Vivaldi | Musica Gloria
Musica Gloria heeft al een tijdje ons gestolen. Het sympathieke barokensemble onder leiding van ‘Klara’-Twintigers Beniamino Paganini en Nele Vertommen bracht onlangs een CD op de markt met muziek van Henry Purcell, Georg Friedrich Händel, Georg Philipp Telemann, Giovanni Platti en Antonio Vivaldi.
Ennio Morricone – Cinema Suites for violin and orchestra | Marco Serino │ Arcana
Met de CD ‘Cinema Suites for violin and orchestra’ brengt Marco Serino, jarenlang Morricone’s violist hulde aan deze in 2020 overleden grootmeester. Hij doet dat niet alleen en wordt hierin bijgestaand door het Orchestra Haydn di Bolzano e Trento en Andrea Morricone -jawel, de zoon van. Enkele van de grootste films waaraan Morricone zijn stem verleende, passeren de revue en daarbij is de keuze van de muziek soms wat verrassend. Er werd namelijk niet per definitie voor de populairste muziek gekozen, maar vaak voor rustigere, meer ingetogen stukken die de luisteraar desalniettemin terug naar de film vervoeren.
Terrain Vague │ Coordonné │ Etcetera
Tussen het geboortejaar van de Engelse componist, zanger en luitist John Dowland (1563) en het jaar van overlijden van de Belgische zanger en tekstschrijver Jacques Brel (1978) zitten 415 jaar. Toch heeft Coordonné, het ensemble van luitist Thomas Langlois en mezzo-sopraan Anna Nuytten hen samen op een CD gezet, hun debuutplaat overigens.
Handel Enchantresses │ Sandrine Piau & Les Paladins olv. Jérome Correas │ Alpha Classics
Met de ‘Enchantresses‘ brengt de Franse sopraan Sandrine Piau, samen met het ensemble ‘Les Paladins’ onder leiding van dirigent en clavicinist Jérome Correas hulde aan de heldinnen in Händel’s opera’s. Heldinnen die het in de meeste opera’s vaak zwaar te verduren krijgen en oog in oog met de dood, hun mooiste aria’s zingen. Dit was het uitgangspunt van de ‘Enchantresses’ en van de selectie aan aria’s -sommige grandioos, andere weer opvallend door hun ingetogenheid- en instrumentale stukken die voor de nodige variatie zorgen, zonder daarbij de de noodlottige sfeer uit het oog te verliezen.
Grands Motets Rameau | Chœur & Orchestre Marguerite Louise olv. Gaétan Jarry | Château de Versailles
De Franse barokcomponist Jean-Philippe Rameau (1683- 1764) was al vijftig toen hij begon aan zijn operacarrière waarop zijn reputatie vandaag voornamelijk berust. Ruim tien jaar eerder (in 1722) publiceerde hij zijn Traité de l’harmonie réduite à ses principes naturels, een muziektheoretisch werk dat hem wereldberoemd maakte. Tot dan was hij een nobele onbekende die tussen 1702 en 1722 organist was in tal van kerken, onder andere in Lyon, Clermont-Ferrand en Avignon. In die periode componeerde hij wat werk voor klavecimbel. En ook de Grand Motets, zijn enige religieuze werk.
Leuven Chansonnier vol.2 | Sollazzo Ensemble | Passacaille
In 2015 werd op een Brusselse veiling een laat 15de eeuws handschrift ontdekt: een boekje met 50 liederen uit de Franco-Vlaamse polyfonie-traditie. Daarbij het Ave Regina, het eerste lied in het boekje en nu het laatste nummer van de tweede CD van dit project, en 49 wereldlijke liederen in het Middelfrans. Van 38 liederen kon de componist worden gevonden. Daarbij grote namen als Gilles Binchois en Johannes Ockegem. Van twaalf liederen is niet geweten wie ze schreef.
Astor Piazzolla & Ben Faes │ Triunfal Quintet │ Etcetera/Quintessence
Het Belgische Triunfal Quintet – met de uit Tienen afkomstige violiste Linde Verjans – legt zich toe op de tango nuevo en alles wat door dit genre wordt geïnspireerd. Het ensemble had enkele jaren geleden al een EP, maar bestormt nu de markt met een volwaardige CD rond de Argentijnse componist Astor Piazzolla (1921-1992). Slim van het ensemble, iets meer dan 100 jaar na zijn geboortedatum en 30 jaar na zijn overlijden.
Mahler, Berg, Webern en Zemlinsky, Fin de siècle | Chimaera Trio | MDG Scene
Zoutleeuw-Breda. Ongeveer 145 kilometer. Iets meer dan 76 minuten met de wagen. Precies de duurtijd van de tweede CD van het Nederlandse Chimaera Trio. Het ensemble koos met Mahler, Webern, Berg en Zemlinsky voor muziek die de rit naar Breda te lang deed duren. Een moeilijke muziekkeuze van klarinettiste Annemiek De Bruin, celliste Irene Kok en pianist Laurens de Man.
Mauro Giuliani, Grands duos | Berten D’Hollander & Nicolas Lestoquoy
Met de CD Grands duos, volume 2 brengen fluitist Berten D’Hollander en gitarist Nicolas Lestoquoy voor de tweede keer de minder bekende Italiaanse gitarist en componist Mauro Giuliani in de aandacht. En terecht, want deze componist uit de vroege 19de eeuw verdient met zijn afwisselend speelse en ingetogen melodieën om gehoord te worden. De CD brengt een verzameling van verschillende duetten, waaronder een zevental nocturnes en een pot pourri, maar dan met muziek in plaats van planten en kruiden.
BRAHMS, 3 Sonates │ Michael Collins en Stephen Hough │ BIS Records
Van nu en Straks was tussen 1893 en 1901 een vernieuwend, fin-de-siècle tijdschrift voor Vlaamse jongeren. In de redactie zaten ondermeer Cyriel Buysse, August Vermeylen, James Ensor en Stijn Streuvels. Niet te verwonderen dus dat de klemtoon van Van nu en Straks lag op literatuur en beeldende kunsten. In 1994 maakte Romain Debbaut voor het toenmalige BRT een reeks met dezelfde titel. In deze televisiereeks werd uitgelegd hoe de industrialisering en de economische toestand model stond voor de vernieuwende literatuur en bij uitbreiding daarvan de kunsten in Vlaanderen. De begintune van deze reeks leerde ik pas enkele jaren geleden toevallig kennen. Het was het bijzonder mooie allegretto grazioso uit de eerste sonate in F mineur voor klarinet en piano van Johannes Brahms.
Luigi Concone | Rachel Talitman & Mavroudes Troullos | Harp & Co
De liefhebbers van harp en fagot kunnen met deze dubbel-CD van harpiste Rachel Talitman en fagottist Mavroudes Troullos hun hartje ophalen: daarop muziek van de voor ons tot nu toe totaal onbekende Italiaanse componist Luigi Concone. Concone zou in de eerste helft van de 19de eeuw geboren zijn in Turijn. Hij zou er leraar geweest zijn en muzikant aan de kapel van de Turijnse vorst. Verder zou hij, volgens de tekst in het bijhorende CD-boekje, gewoond en gewerkt hebben in Parijs. Wat niet vermeld wordt, is of Luigi Concone dan gelinkt kan worden aan de eveneens in Turijn geboren en in Parijs gewerkte zangleerkracht en componist Giuseppe Concone (1801-1861).
Specchio Veneziano | Le Consort | Outhere Music/Alpha Classics
De Venetiaanse Spiegel die Le Consort ons voorhoudt deed me onwillekeurig denken aan back-to-back. Die term komt uit de tijd dat DJ’s vinylplaten draaiden tijdens een set. Op het moment dat de ene DJ een plaat aan het inmixen was, stond de ander met zijn rug naar het publiek in zijn platencollectie te grabbelen. Rug-aan-rug dus, letterlijk. De kunst van dit soort sets was om elkaar te pushen het beste van zichzelf te geven.
Met Specchio Veneziano daagt het jonge Franse kwartet Le Consort twee Venetiaanse componisten uit: Antonio Vivaldi (1678 – 1741) en Giovanni Battista Reali (1681 – 1751).
Naissance | Svenja Van Driessch & Liebrecht Vanbeckevoort | Antarctica
Naissance is de debuut-CD van de veelbelovende violiste Svenja Van Driessche, waarin ze krachten bundelt met pianist Liebrecht Vanbeckevoort. Ze kozen daarbij o.a. voor werk dat minder gekend is door het publiek, zoals de sonate voor viool en piano van de Franse componist Francis Poulenc (1899-1963). Opvallend daarbij is dat beide instrumenten de boventoon voeren, beurt om beurt. Een opmerkelijk pareltje van symbiose, het beluisteren meer dan waard.