Jos van Immerseel's Klavecimbelmeesterwerk

Le Clavecin à Paris au XVIIIe siècle │ Jos Van Immerseel │ Channel Classics , Outhere
immerseel cover

Jos Van Immerseel (1945), Vlaams prominent figuur in de wereld van historische uitvoeringspraktijken en bekend als oprichter van Anima Eterna, neemt ons met een driedelige CD-box vol klavecimbelmuziek mee naar het Parijs van de 18de eeuw. Van Immerseel, een gewaardeerd musicus en pionier in de herontdekking van historische klankwerelden, schittert niet alleen als virtuoze uitvoerder maar ook als toegewijde gids door deze fascinerende periode.

Met een bijzondere focus op authentieke interpretatie lijkt deze opname voort te komen uit de wens om het klavecimbel opnieuw in het zonnetje te zetten en de rijkdom van Parijse barokmuziek te onthullen. Van Immerseel bespeelt liefst drie verschillende klavecimbels:  het klavecimbel van Jean-Henry Hemsch (Parijs, 1761), het instrument van Andreas Ruckers uit 1646 (aangepast door Pascal Taskin in 1780), en het klavecimbel van Jean-Claude Goujon uit 1749 (later vernieuwd door Jacques Joachim Swanen) bieden niet alleen een auditieve, maar ook een tactiele ervaring van de evolutie van instrumenten in die periode.

Een bijzonder interessant aspect van deze CD-box is de inclusie van werken van François Couperin en Armand Louis Couperin, twee leden van de beroemde Couperin-dynastie. François Couperin, bijgenaamd “le Grand,” is een sleutelfiguur in de Franse barokmuziek, bekend om zijn verfijnde klank en meesterlijke versieringen. Zijn neef Armand Louis Couperin, hoewel minder bekend, vertegenwoordigt een andere kant van de familietraditie. Van Immerseel onthult met subtiliteit de nuances tussen de werken van beide Couperins, waarbij de gracieuze elegantie van François contrasteert met de meer intieme en contemplatieve benadering van Armand Louis.

Het klavecimbel, van onschatbare waarde voor componisten als Rameau en Couperin, fungeert als het ideale medium om de diepgang en subtiliteiten van hun composities over te brengen. Rameau, een meester in het Franse barokoperagenre, maakte uitgebreid gebruik van het klavecimbel om zijn dramatische en theatrale composities te ondersteunen. Couperin, aan de andere kant, perfectioneerde de kunst van het versieren op het klavecimbel, waarbij hij een unieke balans creëerde tussen elegantie en diepte.

Het is ook fijn de minder bekende componisten in de collectie – Louis Marchand, Antoine Forqueray, Jacques Duphly, Claude-Bénigne Balbastre  –  te ontdekken op deze driedelige box. Liefhebbers en fijnproevers kunnen – op hun eigen manier – op zoek gaan naar de subtiele verschillen in stijl, uitdrukking en virtuositeit. Het luisteren naar minder bekende componisten biedt bovendien een kans om verder te kijken dan de traditionele canon en te genieten van muzikale schatten die anders misschien over het hoofd worden gezien.

De keuze voor Parijs als muzikale bestemming is overigens niet toevallig. In de 18de eeuw was Parijs een broedplaats voor muzikale innovatie en bloei. Het klavecimbel, als een symbool van verfijning en culturele vooruitgang, stond centraal in deze artistieke scene. Jos van Immerseel’s CD-box is daarom  een uitnodiging om dieper in de tijdgeest van het 18de-eeuwse Parijs te duiken. Met zijn ongeëvenaarde kennis en vaardigheden brengt Van Immerseel niet alleen de muziek, maar ook de ziel van het historische klavecimbel tot leven. Deze opname is een waardevolle toevoeging aan zijn indrukwekkende oeuvre en een onmisbaar juweel voor fijnproevers van klavecimbelmuziek.  

Bart Debbaut, december 2023