Oprechte, zuivere schoonheid

Lessons, John Dowland│ Luitist Jonas Nordberg │ BIS Records 2022

Solowerk voor luit lijkt eenvoudig . Om naar te luisteren. En om het – als goede muzikant uiteraard – te spelen. Niets is minder waar. Het voorwoord van de verzameling ‘A Varietie of Lute-Lessons’ (1610) vertelt ons  om zelf één les te leren, elk deel ervan ijverig te onderzoeken en zo lang op één punt te blijven (hoewel je het meer dan duizend keer speelt) totdat je het op een of andere manier snapt.

John Dowland is bij uitstek de meest bekende luitist en componist voor luitmuziek uit de muziekgeschiedenis. In zijn werk vind je alles: blijdschap, schoonheid en melancholie, vervat in schijnbaar onopvallende, simpele muziek, die echter zo gelaagd is dat elke muzikant en slimme luisteraar er telkens weer nieuwe elementen in ontdekt.

De term ‘Lessons’ – meteen ook de titel van deze nieuwe uitgave van luitist Jonas Nordberg – is veelzeggend en misleidend tegelijk. In de collecties van de Engelse Renaissance-muziek wordt vaak de term ‘lessons’ gebruikt, alsof het om puur pedagogisch materiaal gaat. Dat klopt uiteraard niet: de muziek van Dowland is pure kunst, pareltjes van oprechte, zuivere schoonheid.

De Zweedse luitist Jonas Nordberg studeerde aan het Koninklijk Conservatorium van Stockholm en aan het Mozarteum in Salzburg. Hij bespeelt een breed scala aan tokkelinstrumenten, concerteert in ruim 25 landen, en zoekt met zijn liefde voor oude muziek ook aansluiting bij de moderne muziek, door bijvoorbeeld elektronische muziek te koppelen aan instrumenten als de theorbe en de gamba.

Op deze nieuwe uitgave laat hij ons genieten van de zuivere en gelaagde eenvoud van de muziek van de Engelse zanger, luitist en componist John Dowland (± 1563 – 1626). Cd’s met muziek voor soloinstrumenten zijn niet altijd even ‘spannend’. Dat is bij deze uitgave op de een of andere manier anders. Luitmuziek verveelt nooit: je kan het actief beluisteren en jezelf laten verwonderen, of je kan de muziek laten sudderen op de achtergrond, terwijl je je concentreert op je werk of je studies. Een aanrader dus voor iedereen, op elk moment.

Bart Debbaut, juli 2022